11. Czy sterylizacja to dobre rozwiązanie?

Czy każda suczka albo kotka przynajmniej raz w życiu powinna mieć młode? Prawda czy mit? Oczywiście, że mit. Ponadto każdy właściciel powinien przemyśleć, czy chce, aby jego pupil mógł mieć młode i to, czy każdemu z nich znajdzie odpowiedni dom.
A. Sterylizacja
Jeżeli nie chcemy, żeby nasza suczka/kota miała potomstwo najbezpieczniejszą i najskuteczniejszą metodą antykoncepcji jest zabieg sterylizacji. Jest to rutynowy zabieg polegający na usunięciu samych jajników (ovariectomia) lub jajników i macicy (ovariohysterectomia). Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym w kombinacji ze znieczuleniem miejscowym u zwierzęcia odpowiednio przygotowanego (aktualne szczepienia, badania krwi i serca, głodówka). Po zabiegu zwierzę przez kilka dni jest zabezpieczane przeciwbólowo, a właściciel dostaje wskazówki odnośnie postępowania w domu:
- zapewnienie ciepłego, spokojnego miejsca
- podanie lekkostrawnego posiłku kilka godzin po zabiegu
- odpowiednie zabezpieczenie rany przed uszkodzeniami ze strony zwierzęcia – kołnierz ochronny, ubranko pooperacyjne
- regularne sprawdzanie rany czy odpowiednio się goi
Zwierzę dochodzi do pełnej sprawności w ciągu ok. 3 dni, a zdjęcie szwów ma miejsce w 10-12 dniu od zabiegu.
Jakie są korzyści ze sterylizacji poza tym, że pozwala zapobiec wystąpieniu nieplanowanej ciąży?
- wykonana w odpowiednim czasie zapobiega rozwojowi nowotworu gruczołu mlekowego
- zapobiega wystąpieniu nowotworów macicy i jajników
- zapobiega infekcjom macicy zagrażającym życiu (ropomacicze)
- zapobiega uciążliwym dla zwierzęcia ciążom urojonym
Kiedy najlepiej przeprowadzić zabieg sterylizacji?
Optymalny czas na przeprowadzenie takiego zabiegu to czas po pierwszej cieczce/rujce. Obecnie odchodzi się zabiegów tak zwanych “wczesnych” sterylizacji (przed osiągnięciem dojrzałości płciowej), ponieważ udowodniono związek między takim zabiegiem przeprowadzonym przed pierwszą cieczką u suczek, a rozwojem groźnych dla życia chorób takich jak naczyniakomięsak śledziony i rak zatok okołoodbytowych (związek między funkcją ochronną estrogenów, a wrażliwością niektórych receptorów w narządach wewnętrznych organizmu). Z drugiej strony nie należy też za długo zwlekać z zabiegiem, ponieważ każda kolejna cieczka/rujka zmniejsza nam pewność braku rozwoju nowotworu gruczołu mlekowego o 10%.
Jakie mogą być powikłania po zabiegu sterylizacji?
- otyłość – można jej zapobiec przez zmniejszenie porcji żywieniowych o 15% oraz zapewnienie regularnego i odpowiednio długiego ruchu
- nietrzymanie moczu – zdarza się najczęściej u suczek ras olbrzymich (predysponowane boksery i berneńczyki). W zapobieganiu ważne żeby zabieg był przeprowadzony po pierwszej cieczce nie wcześniej (a ta u takich ras może być nawet w wieku 1,5 – 2 lat) lub żeby to był zabieg usunięcia tylko jajników bez usuwania macicy
B. Kastracja
Kastracja to rutynowy zabieg polegający na usunięciu jąder. Jest to zabieg prosty, mało inwazyjny, za wyjątkiem zwierząt u których nie doszło do całkowitego zstąpienia jąder do worka mosznowego (tak zwanych wnętrów) i ich zatrzymania w kanale pachwinowym lub w jamie brzusznej. W ich przypadku zabieg ten powinien być obligatoryjny z kilku powodów:
- nie powinny być używane do rozrodu w związku z możliwością przenoszenia wady na potomstwo
- w kanale pachwinowym czy jamie brzusznej temperatura jest wyższa niż w worku mosznowym i jej działanie na niezstąpione jądro wcześniej czy później spowoduje rozwój jego nowotworu
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym w kombinacji ze znieczuleniem miejscowym u zwierzęcia odpowiednio do zabiegu przygotowanego (aktualne szczepienia ochronne, badania krwi i serca, głodówka). Po zabiegu zwierzę przez kilka dni jest zabezpieczane przeciwbólowo, a właściciel dostaje wskazówki odnośnie postępowania w domu:
- zapewnienie ciepłego, spokojnego miejsca
- podanie lekkostrawnego posiłku kilka godzin po zabiegu
- odpowiednie zabezpieczenie rany przed uszkodzeniami ze strony zwierzęcia – kołnierz ochronny, ubranko pooperacyjne
- regularne sprawdzanie rany czy odpowiednio się goi
Zwierzę dochodzi do pełnej sprawności w ciągu ok. 1-3 dni, a zdjęcie szwów ma miejsce w 10-12 dniu od zabiegu.
Jakie są korzyści płynące z kastracji?
- zapobieganie nowotworom jąder
- zapobiegnie nowotworom prostaty – psy
- zapobieganie przepuklinom kroczowym – starsze psy
- zmniejszenie chęci ucieczek i włóczęgostwa – psy i koty
- zmniejszenie agresji
Jaki jest optymalny moment kastracji samca?
Nie ma takich wytycznych odnośnie czasu wykonania zabiegu u samców jak u samic, ale najlepiej, aby do zabiegu zwierzę miało ukończone minimum pół roku.
Jakie są powikłania po zabiegu kastracji?
- otyłość – można jej zapobiec przez zmniejszenie porcji żywieniowych o 15% oraz zapewnienie regularnego i odpowiednio długiego ruchu
- nietrzymanie moczu – częściej u psów, które zostały poddane kastracji w późnym wieku – można ograniczyć przez podawanie testosteronu co jakiś czas